Column Youri: Rídderkerk of Ridderkérk?

Youri Haasdijk is 18 jaar, studeert media en entertainment management en woont in Ridderkerk.

Laatst zag ik het filmpje van cabaretier Ronald Goedemondt weer eens voorbijkomen op YouTube. Ik denk dat veel Ridderkerkers hem wel kennen. Zo niet, zoek het eens op. In het filmpje heeft hij het over zijn familie die in Ridderkerk woont.

Volgens hem hebben wij ons eigen dialect, Ridderkerks dus. Een soort mix tussen Rotterdams en Dordts. Van beide dialecten hebben we iets overgenomen of zelf iets toegevoegd.

Onze uitspraak hebben we denk ik vanuit het Rotterdams. De 'oo' en 'ee' worden uitgesproken als 'oou' en 'eej'. En een 'ei' spreken we uit als een 'aai'. De 'r' wordt aan het einde van een woord vaak niet of heel zacht uitgesproken. Ook vanuit het Rotterdams: 'je' wordt vaak vervangen door 'ie'. 'Hebbie', 'loop ie', 'mag ie'. En het woordje 'zichzelf' wordt 'z'n eigen'. Werkwoordsvormen als 'ik doet' of 'hij heb' zijn ook heel gebruikelijk. Een ander voorbeeld is 'kennen' in plaats van 'kunnen', en 'wou' in plaats van 'wilde'.

Herkenbaar allemaal? Vanuit het Dordts zijn er ook nog wat dingen. De Dordtse verkleinwoorden die eindigen met 'ie' gebruiken wij ook. Hekkie, stokkie, vakkie. En het stopwoordje 'hè' wordt in Dordrecht vaak gebruik achter een zin. Ridderkerkers gebruiken dit ook, maar veranderen het woordje in 'hey'.

De jongere generatie spreekt wat meer met Rotterdamse straattaal.

Ronald Goedemondt gaat regelmatig bij zijn Ridderkerkse familie op bezoek. Zijn neefje noemt hem overigens geen Ronald, maar 'Ronot'. Het valt hem op dat Ridderkerkers de 'd' van 'broodje' heel anders uitspreken. Het wordt niet uitgesproken als 'brootje' maar als 'brooghje', waarbij de 'g' een zachte, Vlaamse 'g' is. Het is lastig uit te leggen omdat de letter die wij gebruiken niet in het alfabet zit. Best ingewikkeld die Ridderkerkse taal. Verder wordt onze plaatsnaam ook nog eens verschillend uitgesproken. Is het Rídderkerk of Ridderkérk? Mensen van buitenaf leggen vaak de klemtoon op de 'i', maar ook Ridderkerkers hoor ik het wel eens zeggen. Als je het door 'Google Vertalen' laat uitspreken, hoor je toch echt Ridderkérk, zoals de meeste Ridderkerkers zeggen.

Maar het Ridderkerkse dialect leeft vooral onder de wat oudere generatie Ridderkerkers. De jongere generatie spreekt wat meer met Rotterdamse straattaal. De Ridderkerkse uitspraak blijft echter hetzelfde, maar er komen wat nieuwe woordjes bij. 'Brokko' (stuk gaan van het lachen), 'fa2' (grapje), 'chappen' (eten), 'faka' (alles goed?), 'dagga' (slapen) en 'Yusu' (serieus) zijn niet meer weg te denken door de Ridderkerkse jeugd. En na elke zin wordt tegenwoordig 'man' of 'pik' gezegd. Verder wordt 'nee' vervangen door 'noh', 'oké' door 'aii', en 'is goed' door 'is cool'. Voor de wat oudere lezers compleet onbekend, maar de jongeren onder ons zullen dit meteen herkennen. Vooral de jongens maken gebruik van deze woorden. Uiteraard alleen tegen elkaar, want andere mensen zullen dit niet verstaan, zelfs de ouders niet.

Al deze woorden, vaak afkomstig uit landen als Suriname of Marokko, komen als straattaal uit Rotterdam overgewaaid naar Ridderkerk. Waar Ridderkerk vroeger nog een dorp was, is nu aan de taal af te lezen dat het aan het verstedelijken is. Toch zal het Ridderkerkse dialect hier wel blijven. Ook als het later een Rotterdamse buitenwijk is geworden. 'Broodje' zal hier altijd nog hetzelfde worden uitgesproken. En of het nou Rídderkerk of Ridderkérk moet zijn, zal waarschijnlijk nooit helemaal duidelijk worden...

Youri mailen kan via redactiecombinatie@baruitgeverij.nl.