Aan de zijlijn van Eerste Wereldoorlog

RIDDERKERK - Tijdens de Eerste Wereldoorlog bleef Nederland neutraal. Dat betekende allerminst dat men er in ons land niets van merkte. Ook in Ridderkerk bleef deze vierjarige oorlog niet zonder gevolgen. Geschiedenisleraar Raymond de Kreek laat dit zien met een nieuwe tentoonstelling in de Oudheidkamer, waarmee de veranderingen voor het Ridderkerk van zo'n honderd jaar geleden worden belicht.
Bijna 400 vluchtelingen uit België is het eerste ingrijpende gevolg voor Ridderkerk kort na het uitbreken van de oorlog. "Een deel kreeg onderdak bij particulieren. De meesten zaten tijdelijk in schoollokalen" weet De Kreek. Die extra monden betekende ook dat er extra brood moest worden gebakken. Veel grondstoffen werden door de oorlog steeds schaarser. De burgemeester verbood daarom het bakken van witbrood."
Direct van invloed op veel huishoudens was de mobilisatie in augustus 1914, waarmee ook 400 Ridderkerkse jongemannen werden opgeroepen. "De meesten daarvan werkte al. Dat betekende dat voor veel gezinnen de salarissen wegvielen. Velen konden daardoor de huren niet meer betalen. Er werd een Steuncomité voor opgericht" vertelt De Kreek.
Behoudens een pontonniersgroep in Rijsoord waren hier geen militairen gelegerd. Wel werd er regelmatig geoefend door de Ridderkerkse afdeling van de Vrijwillige Landstorm. Iedereen kan bij deze expositie nagaan of zijn/haar Ridderkerkse voorvader tot de gemobiliseerden behoorden. De lijst van inwoners die in aanmerking kwamen voor een mobilisatiekruis is bewaard gebleven.

Ontwikkelingen
De Kreek laat met de tentoonstelling ook zien dat de ontwikkeling van Ridderkerk gewoon door ging. "We kregen in 1909 een nieuwe gemeentehuis omdat er tussen Ridderkerk en andere gemeenten een telefoonnetwerk gerealiseerd moest worden. Drie jaar eerder was hier ook de waterleiding aangelegd. In 1914 kwam daar ook elektriciteit bij. Rijk was de gemeente zeker niet, maar dat is in deze moeilijke periode gewoon gelukt" blikt de samensteller terug. Er werden ook plannen gemaakt voor wat later Oud Patrimonium werd genoemd. Bij de tentoonstelling zijn enkele bouwtekeningen te zien. De maquette van het vroegere gemeentehuis is daarnaast te bewonderen. Van de zolder van de Oudheidkamer kwam ook een origineel luik van het in 1980 gesloopte gemeentehuis.

Nieuwe foto's
Een oproep voor materiaal uit deze periode heeft bijzondere vondsten opgeleverd. Er kwamen nieuwe foto's van de interneringsgroep in Rijsoord boven water en een bedankbriefje van aan de Pruimendijk ondergebrachte Belgische vluchtelingen. Nog niet gevonden is een exemplaar van het boekje dat in augustus 1914 in Ridderkerk werd uitgegeven. "Geschreven door Van Gent die twee dagen in Maastricht was en vandaaruit in België de eerste dagen van de oorlog meemaakte. Ik hoop echt dat boekje nog eens te lezen" aldus De Kreek.
De expositie "Ridderkerk en de Eerste Wereldoorlog" is te zien van 28 november t/m 19 januari. Burgemeester Attema verricht vrijdagmiddag 30 november de officiële opening. .