Column Rachelle: Het CSI-effect

Toen ik een aantal jaar geleden een studiekeuze moest maken, heb ik presentaties over verschillende studies bezocht, om zo het best te kunnen beslissen over wat ik nou eigenlijk wilde. Omdat de studie Criminologie het meest mijn aandacht trok, heb ik op allerlei universiteiten de presentatie over deze studie bijgewoond. Telkens weer begonnen de sprekers met het feit dat Criminologie niet te vergelijken is met een politieserie als CSI. Vanaf dat moment werden de toekomstige studenten vaak iets minder enthousiast.

De afgelopen jaren zijn misdaadseries steeds populairder geworden. Crime Scene Investigation, NCIS, maar ook Nederlandse series als Moordvrouw en Flikken Maastricht zijn tegenwoordig onmisbaar. Leuk zo'n spannende serie, maar het vergroot veelal de kloof tussen de publieke perceptie en de realiteit. De heer Houck spreekt over het CSI-effect. De series zouden zorgen voor te hoge verwachtingen van het publiek aan de forensische wetenschap en steeds meer onderzoeksaanvragen voor het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Misdaadseries geven de kijker tot een bepaald niveau een goed beeld van het werk dat het NFI uitvoert. Echter lijkt het of de CSI-speurder van alle markten thuis is, terwijl in werkelijkheid de onderzoeker specialist is binnen één bepaald onderzoeksgebied. In de praktijk weten DNA-onderzoekers niet bij welk wapen de kogel op de plaats delict hoort. Ook de hoge hakken zijn slechts mooi voor het beeld. In het echte leven dragen sporenonderzoekers namelijk witte pakken, mondkapjes en handschoenen om zo zorgvuldig mogelijk met de sporen op de plaats delict om te kunnen gaan. Tot slot is de apparatuur die het NFI gebruikt stukke minder geavanceerd dan de series doen vermoeden. Dat is ook niet erg, want het misdrijf hoeft in het echte leven niet binnen een uur opgelost te worden. Kwaliteit boven kwantiteit, zeg ik altijd maar.

Die studiepresentaties aan het begin van mijn wetenschappelijke carrière zijn mij bijgebleven. Maar pas nu ik aan het einde van de studie zit, weet ik zeker dat CSI-speurder niks voor mij is. De utopie die op televisie is te zien, staat ver weg van hoe het er in werkelijkheid aan toe gaat. Binnenkort mag ik zelf zo'n presentatie geven aan middelbare scholieren op het Farel College. Of ik ook met de cliché binnenkomer zal starten, blijft een verassing.