Boek ‘Kiezen of Delen’ nu ook in Ridderkerk te koop
AlgemeenRIDDERKERK – Het boek ‘Kiezen of Delen’, door Hans Onderwater, is nu ook in Ridderkerk verkrijgbaar. Het boek vertelt het verhaal van inwoners van Barendrecht die tijdens de oorlog een keuze maken voor of tegen de Duitse bezetter.
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog is het gezin Gouman een gewoon Barendrechts gezin. Dat verandert als de oudste zoon in het verzet gaat. Hij raakt vermist. De jongste kiest voor de Duitsers en zit na de oorlog jarenlang gevangen. Hans Onderwater vertelt het verhaal van de twee broers in 'Kiezen of Delen'.
Hans Onderwater schreef al verschillende boeken over Barendrecht in de Tweede Wereldoorlog. Waarom nog een boek?
"75 jaar na dato is veel lokale geschiedenis weggezakt", vertelt hij. "Veel mensen kennen hun eigen dorpsgeschiedenis uit de jaren 1940-1945 niet, terwijl er toch zoveel in ons dorp is gebeurd. Daar komt voor mij als oud-leraar bij dat vooral onze jongeren op bepaalde ogenblikken in hun leven een keuze moeten maken tussen ja of nee, wel doen of niet."
"Het boek geeft voorbeelden van die keuzes en van de prijs die moet worden betaald. Op onze monumenten zien we de namen van de 'goede kiezers', maar we horen weinig of niets over de mensen die in onze ogen een verkeerde keuze maakten."
Naast de twee broers Gouman spelen ook twee Barendrechtse burgemeesters een rol in het boek. De 'goede' burgemeester Beelaerts van Blokland werd door de bezetter ontslagen. Hij werd opgevolgd door NSB-lid Brunsveld.
Verzetsman Jan Gouman is nog altijd vermist, zijn broer Arie werd door veel Barendrechters nooit meer geaccepteerd. Burgemeester Beelaerts van Blokland keerde na de bevrijding terug op zijn post en NSB-burgemeester Brunsveld zat tot zijn dood in een psychiatrische inrichting, allen als gevolg van een keuze die ze maakten.
Hans Onderwater hoopt dat zijn nieuwe boek naast ouderen ook jongeren bereikt. "Misschien brengt het mensen er toe die herinneringen via de krant of anderszins te delen. De generatie van 40-45 is nog maar klein, hun verhalen zijn vele en dreigen verloren te gaan. Voor de jongeren kan het boek een reflectie zijn op de vraag: 'Waar sta ik als ik een keuze moet maken?'"
"De meesten dorpsgenoten waren geen verzetsmensen, maar deel van de 'grauwe massa' . Om die reden moeten we ook na 75 jaar nog heel respectvol al die soldaten en burgers herdenken die hun leven gaven voor een idee, een overtuiging of een doel. Ik vraag me wel eens af of wij op 4 mei denken aan al die Nederlandse en buitenlandse militairen die binnen de grenzen van Barendrecht, of afkomstig uit Barendrecht, het leven lieten. Zij vormen de overgrote meerderheid van onze Barendrechtse gevallenen. Kijk maar op de stenen in Smitshoek, Barendrecht en bij de Barendrechtse brug. De soldaten van toen worden maar al te snel vergeten als het om herdenken gaat."
Foto's
Het nieuwe boek is rijk geïllustreerd. Er staat een aantal foto's dat nog niet eerder te zien was. "Ik heb een beeld willen geven van ons dorp in de bezettingstijd door foto's uit 40-45 te tonen. Sommige foto's heb ik terug gevonden in Duitse archieven en zijn daarna door mij aangekocht, enkele komen uit albums van burgers en militairen van toen. Het is wonderlijk wat af en toe nog op zolders en logeerkamerkasten ligt….."
Wat is de meest bijzondere foto die de laatste jaren beschikbaar is gekomen?
"Voor mij persoonlijk zijn het de twee foto's van drie stukgeschoten Duitse tanks op de Barendrechtse brug en een van die tanks met twee gewonde leden van de bemanning op het Doormanplein, dat toen Dorpsplein heette. Dan zijn er ook de twee foto's van Duitse militaire vrachtauto's op de Barendrechtseweg op 15 mei 1940, met op de achtergrond de enorme rookwolken van brandend Rotterdam."
‘Kiezen of Delen’ door Hans Onderwater is een uitgave van BAR Uitgeverij en kost 9,95 euro. Het boek is in Ridderkerk te koop bij Boekhandel de Ridderhof, Ridderhof 28 – 29.