Oud Ridderkerk: Het oorlogsdagboek van Jannie van Splunder deel 1

Jannie van Splunder hield tijdens WO II een oorlogsdagboek bij dat gelukkig bewaard is gebleven. De schrijvers van het boek Ridderkerk en de Tweede Wereldoorlog hebben regelmatig dankbaar gebruik gemaakt van haar vaak gedetailleerde verhalen over de situatie in haar dorp. 

De familie Van Splunder woonde aan de Kerkweg tegenover de school. Jannie was in het begin van de oorlog 13 jaar. Hieronder verschillende citaten uit haar dagboek over de NSB in die jaren.

NSB in Ridderkerk

Ook Ridderkerk kent een afdeling van de NSB. De leden van deze partij ondervinden grote weerstand bij de meeste inwoners van het dorp. Jannie van Splunder schrijft daarover op 29 augustus 1940 in haar dagboek: De burgers mogen zich na I uur niet meer op straat bevinden, luidde een later bevel, alleen wanneer het strikt noodzakelijk is en dit kan bewijzen, is het geoorloofd. Dit is uítsluitend een bevel voor de gemeente Ridderkerk! 

De oorzaak is dat jongens ruiten van NSB’ers etc. ingooiden. Dat kan een mooie boel worden! ‘s Avonds opgesloten in huis en dat midden in de zomer! We voelen ons als stoute schoolkinderen die voor straf in de hoek moeten staan! ‘s Avonds tegen 8 zat ieder achter de ramen te gluren, wat er op straat voorviel. 

Een enkeling repte zich naar huis. Velen stonden in hun deuren te kijken. Eigenlijk vonden we ‘t zo’n eerste avond echt spannend en interessant. Zodra echter maar een politieagent zich ver toonde, vloog iedereen naar bínnen en keek met boos gezicht de “handhaver der wet” na.

Gemene uitdagers

En op 7 september 1940: Zaterdagavond stond een groep NSB’ers met “Volk en Vaderland” te venten. Jongens kochten een blad en scheurden het toen voor hun neus stuk. Later begonnen de jongens: Oranje boven, leve de koningin te zingen. En toen vonden de NSB’ers het beter te verdwijnen.

Ondanks het samenscholingsverbod, dat op 13 september 1940 wordt ingesteld, gaat het colporteren door. Op 26 oktober 1940 schrijft Jannie van Splunder: Vanmiddag zijn negen NSB’ers voorbij gemarcheerd met zwarte blouses aan, ook zwarte broek en zwarte laarzen aan. Ze stonden voor ons huis met Volk en Vaderland uitdagend voor zich. Gemene uitdagers van relletjes! Op ons dorp koopt toch niemand Volk en Vaderland.

Schijnheilige facies  

Ruim een half jaar later op 7 juli 1941, schrijft ze: Nog maar even geleden gingen 15 NSB’ers voorbij, elk met een dikke bundel kranten; de bladen heetten: “Volk en Vaderland”. Dat brachten ze aan elk huis rond. Daarachter kwamen twee marechaussees om de orde te handhaven. Verder marcheerden een stuk of 5 WA-mannen voorbij. Het eigenaardige was dat ze met 15 mannen alleen de Kerkweg “behandelden”. 

Ik moest even een boodschap op het dorp doen en nergens was een NSB-er te bekennen; ze kwamen alleen aan de Kerkweg! Zeer vereerd! Als je die lui voorbij ziet gaan met hun schijnheilige facies dan bruist de woede in je op en zou je ze met genoegen een slag in ‘t gezicht gegeven hebben. Het zou zeer billijk zijn dit te doen, we moeten jammer genoeg wachten tot de tijd daarvoor gekomen is.

Verscheurde kranten

8 juli 1941 vervolgt zij haar verhaal: In verband met de rondgang der NSB’ers gisteren aan de Kerkweg moet ik nog even vertellen dat de hele straat bezaaid lag met verscheurde kranten die de mensen uit hun deuren gegooid hadden, nadat de NSB’ers ze rondgebracht hadden. Later gingen er nog 5 S.S-mannen op de fiets voorbij en nog later raceten er vier in hun auto met drie jongens die ze opgepikt hadden. 

Een van de jongens had zijn rechterhand opgestoken en met de middel- en wijsvinger een V gevormd, wat tegenwoordig een populaire groet onder ons is. De ander had HALLO geroepen, waarmee wij tegenwoordig bedoelen: Hangt alle laffe landverraders op. De NSB’ers schijnen dat zelf ook goed te weten! De derde had een speldje met O.Z.O. (Oranje Zal Overwinnen) op gehad. En voor deze “misdaden” werden ze nu opgebracht!

Het is nog steeds niet bekend wanneer de Oudheidkamer weer open mag voor het publiek. Bezoek daarom onze website: www.oudridderkerk.nl. Hier vindt u onder meer onze fotobestanden en kunt u oude Combinaties raadplegen.