Cadeau bij het 40-jarig bestaan van De Groot & Van Vliet
Cadeau bij het 40-jarig bestaan van De Groot & Van Vliet Foto:
rubriek

Oud Riderkerk: De Groot & Van Vliet in het begin van de 20ste eeuw, deel 1

Algemeen

Het volgende artikel is een samenvatting van drie afleveringen, gepubliceerd in augustus, september en oktober 1949 in het personeelsblad “Contact” van de werf “De Groot & Van Vliet”. De schrijver, helaas heb ik zijn naam niet kunnen vinden, gaat in het artikel terug naar de werf en omgeving te Slikkerveer in het begin van de 20e eeuw. De schrijfwijze heb ik zoveel mogelijk ongewijzigd overgenomen. Het artikel begint als volgt:

“Op de landkaart van Nederland was het gehucht of buurtschap Slikkerveer in 1910 nauwelijks, of in ’t geheel niet te vinden. Enkele honderden huizen langs de Ringdijk van het Eiland Ysselmonde, daar waar de rivieren Maas, Lek en Noord tesamen vloeien, vormden het streekdorp Slikkerveer dat deel uitmaakte van de Gemeente Ridderkerk. Bij die samenvloeiing van rivieren waren reeds jaren enkele industrieën gevestigd.

Kleine haven

De heer Joh. Smit had er zijn breeuwerkfabriek, in de volksmond “de pluizerij” genoemd, en de Klinknagelfabriek. De heer W. Smit had in 1898 zijn electrotechnische fabriek gesticht, terwijl daarnaast de heer T. Pas zijn scheepssloperij was begonnen.  Deze scheepssloperij was vrij primitief ingericht. De bovenbouw der schepen werd in het water gesloopt en de rest sloopte men wanneer een hoogtij-water het casco iets hoger aan de grond had gezet op de aanwezige gorzen.

Op deze laatste gronden moet het geweest zijn dat de heer W. Schram een scheepswerfje begon. Ieder hoogtij-water zette de boel echter dusdanig onder water dat hij besloot zijn scheepswerf “hogerop” te vestigen. De mogelijkheid was aanwezig om dit te volbrengen, want de zogenaamde “kleine haven” was reeds in 1905 gevormd tijdens de bouw van de watertoren der Gemeente Ridderkerk.

De scheepswerf met dwarshelling van dhr. Schram kwam aan die haven te liggen. De schepen voeren dus vanuit de rivier in de “kleine haven” en werden daar gehellingd.

Modderpoel

De dwarshelling was van oud materiaal gemaakt en met handlieren bediende men het apparaat. Een paar houten loodsen en schuren completeerden de werf. Machineriën ontbraken, voorzover wij thans van machineriën kunnen spreken. Een oude schaar en handpons waren wel de meest machtige werktuigen die gebruikt werden. Van elektriciteit was de scheepswerf van dhr. Schram geheel verstoken.

De toegang tot de werf begon bij de toen nog lage bovendijkse rijweg vóór het huis van dhr. T. Pas. Langs bloementuintjes en via een wegje langs enkele huizen aan de rechterkant, en een grote modderpoel (moeras) links, bereikte men de “grote” houten loods van de werf.

Scheepsbouwwerfje  

Het moet in het najaar van 1909 geweest zijn dat de heren D. de Groot en A. van Vliet naar dit primitieve scheepsbouwwerfje hebben gekeken en zagen dat daar iets groots kon worden verricht. 1 Januari 1910 was een belangrijke datum. De heren De Groot en Van Vliet zetten vaste voet op Slikkerveer. 

De scheepswerf van dhr. Schram werd door hen overgenomen, aanvankelijk gehuurd, doch spoedig gekocht en voortgezet onder de nieuwe naam Scheepswerf “De Onderneming”, later omgedoopt in De Groot & Van Vliet.

Magazijn

De eerste jaren na de oprichting der scheepswerf bouwde men hoofdzakelijk lichters, “neckar”-schepen en sleepboten. De al aanwezige houten loods herbergde: de ijzerwerkerij, de schilderswerkplaats, het magazijn en geheel boven de timmerzolder en houtopslagplaats. Alles onder één dak!

Het allerprimitiefste was wel de inrichting van het magazijn. Magazijnbonnen of magazijnadministratie kende men niet. Haalde een ijzerwerker bijv. een nieuw ijzerzaagje bij de magazijnmeester, natuurlijk tegen inlevering van het oude zaagje, dan beproefde hij eerst het oude zaagje op een oude bout om te beoordelen of het misschien toch nog te gebruiken was; de laatste tand moest echt versleten zijn aleer men een nieuwe kon krijgen.

Oudheidkamer Ridderkerk / 2021.

Huib van Vliet

Advertenties uit de krant