Wandelen door Oostendamse historie

RIDDERKERK - Adrie Maliepaard heeft het vierde deel van zijn serie “Een historische wandeling door de oude kernen van Ridderkerk” afgerond. Na zijn boeken over Bolnes, Slikkerveer en Rijsoord is de lokaal historicus in de geschiedenis van Oostendam gedoken. De raadpleging van duizenden documenten heeft weer veel historische wetenswaardigheden opgeleverd. 

Oostendam is de kleinste kern van Ridderkerk. Bovendien is het een wijk die in het verleden amper industrie heeft gekend en geen rijke geschiedenis van middenstanders heeft. Bij aanvang van zijn onderzoek had Maliepaard daarom niet zoveel verwachtingen van het vorsen in de archieven. Toch heeft het uiteindelijk geresulteerd in een boek van 240 pagina’s. “Er woonden en werkten mensen, dus was er geschiedenis. Vroeger stonden er twee watermolens en een korenmolen. Die hebben veel molenaars gehad” ontdekte Adrie.
In het boek belicht hij 441 jaar watermolenaars (1438-1880) en 400 jaar korenmolenaars (1529-1930). Daarnaast heeft de lokaal historicus hoofdstukken kunnen wijden aan de zalmvisserij en een in 1884 gehouden wedstrijd voor vlasplukkers.

Grenscorrecties
Bij zijn onderzoek heeft Maliepaard ervoor gewaakt om niet in de “Oostendam-val” te trappen: “Als in oude stukken wordt gesproken over Oostendam kun je er niet op blindvaren dat het over het Ridderkerkse Oostendam gaat. Het kan ook gaan over het Ambachtse Oostendam. Het zit ook in de oorspronkelijke naam van Hendrik-Ido-Ambacht: Hendrik-Ido, Oostendam en Schildmanskinderen-Ambacht. Daarbij komt dat de grens tussen Ridderkerk en Ambacht niet altijd duidelijk was.”
In het nieuwe boek wordt verteld over de stenen grenspaal, die er ruim 350 jaar heeft gestaan en op welke wijze er in het verleden grenswijzingen zijn doorgevoerd. Uitgebreid belicht worden ook de vroegere sluis en de molenhaven. Adrie Maliepaard maakt in het boek ook duidelijk waarom er in Ridderkerk vele jaren is gesproken over het “Nieuwe Veer”. Dit overzetveer tussen Ridderkerk en Alblasserdam bestond van 1785 tot 1947. Daarvoor was er vanaf 1529 een veer dat de aanlegplaats had nabij de korenmolen aan de Molendijk.

Lang zandpad
Oostendamse boerderijen met een lange geschiedenis zijn de “Ida-Hoeve”, “Het Paradijs” (later de Paradijshoeve) en het waarschijnlijk bij veel mensen niet bekende “Sint Anthonis huiske”. “Dat huis stond op het uiterste puntje van Oud Reijerwaard. Het heeft er gestaan van 1447 tot circa 1937. De opbrengst van het land kwam ten goede aan de opleiding van priesters” weet Adrie te vertellen.
Het boek maakt ook duidelijk dat er vroeger voor Oostendammers verplichte kerkgang was in Ridderkerk en voor de verbinding werd gebruik gemaakt van een 9.500 meter lang zandpad tussen Oostendam en Bolnes. Dit zogenoemde Manpad werd van 1548 tot 1829 in ere gehouden.

Ook voor dit boek heeft Adrie Maliepaard weer samengewerkt met Hans van Gelder, die helaas vorig jaar is overleden. Hij heeft nog wel de hand gehad in het redigeren van de teksten en de vormgeving.
De uitgave van het vierde deel is weer mede mogelijk gemaakt door het fonds Fonobori en een initiatiefsubsidie van de gemeente Ridderkerk.
“Oostendam 1331-2021” is voor € 19,95 te koop bij boekhandel De Ridderhof. Rechtstreeks bestellen bij de auteur kan via: abmaliepaard@outlook.com.