De laatste kleine tuinder van de koudegrond in Ridderkerk zet er een punt achter

RIDDERKERK - Na 66 jaar is Jan Lagendijk (79) gestopt met zijn werk op het land. Als laatste kleine tuinder van de koudegrond in Ridderkerk sneed hij de afgelopen weken zijn laatste andijvieoogst los. Nu hij is gestopt heeft hij zijn trekker en land verkocht.

Jan Lagendijk begon in 1957 met het tuinderswerk bij zijn vader aan de Kievitsweg. Tien jaar later ging hij er alleen door op een kleine ha eigen grond. Dit groeide naar anderhalve ha. Daarnaast pachtte hij vele jaren naastgelegen grond van de familie Groeninx van Zoelen.
 “Ik heb het hier altijd de mooiste plek gevonden om te mogen werken. Achter mijn land de Donckse Velden en naast me het Donckse Bos. Vroeger, toen er nog niet zoveel bomen stonden en minder bebouwing was, kon ik de Barendrechtse brug zien en de Alblasserdamse brug. Later ook de Van Brienenoordbrug. Maar zo wijd is het uitzicht niet meer” vertelt de Ridderkerker, die alle jaren hazen, fazanten en ander wild in zijn omgeving kon zien. Soms zaten er jonge hazen tussen zijn kroppen sla te wachten op hun moeder. Het idee om op het wild te schieten was niet aan Lagendijk besteed: “Maar ik moest soms wel mijn gewassen tegen die dieren beschermen. Dan ga je het met gaas of zeil afschermen.”

Wisselende gewassen
Alle jaren deed Lagendijk het zonder kassen. Op zijn land was hij wisselend in de weer voor bloemkolen, andijvie, ijsbergsla, spitskolen, spruiten, tuinbonen en boskroten. De kans op (schimmel)ziekten is kleiner als er jaarlijks met gewassen wordt gewisseld. “Werken met bestrijdingsmiddelen is dan bijna niet nodig. Ik was er altijd heel terughoudend mee. Als het niet goed is voor de dieren, is het ook niet goed voor de mens” stelt Lagendijk.

In de prijzen
Hij viel meerdere keren met zijn oogst in de prijzen. Twee keer won hij zilver voor zijn spruiten en hij werd met zijn bloemkool tweede bij een landelijke keuring: Ik zou hebben gewonnen als ze na een paar uur nog een keer gekeurd zouden hebben. Bij de winnaar waren al bruine plekken te zien op de plekken waar op de kool was gedrukt. De mijne zag er nog prachtig wit uit.”

Handmatig
Bijna alles deed Jan Lagendijk nog handmatig. Het zaaien, planten en oogsten. Spruiten en bonen werden met de hand geplukt en de kolen stuk voor stuk afgesneden. Voor het bewerken van het land had de tuinder een trekker en hij had een kleine vrachtwagen/bus om met zijn groenten naar de veiling in Barendrecht te rijden. Hij maakte zo lange dagen. Bijna altijd was hij voor zonsopgang al aan de slag. “Vaak kon ik pas aan het einde van de ochtend naar de veiling met het idee om het de volgende ochtend te laten veilen. Het gebeurde ook wel dat de veilingmeester het direct onder de klok bracht. Voor jou willen ze nog wel even terug in de banken, zei hij dan tegen mij. Vaak had ik dan een mooie prijs. Het kon soms ook flink tegenvallen, vooral als er veel aanbod was” vertelt de tuinder.

Goede boterham
Helemaal triest waren de keren dat hij niet met zijn oogst naar de veiling hoefde te komen. Er zat dan niets anders op dan het weg frezen van alles wat nog op het land stond. “Dat heb ik gelukkig niet vaak meegemaakt. Ik had vaak een goede prijs. Ik heb er een goede boterham aan gehad. Tuinders hadden vette jaren in de coronatijd. Iedereen ging weer thuis koken en er was dus veel vraag naar verse groenten.”
De laatste tien jaar was Lagendijk van die onzekerheid van de veiling af. Hij had een vaste afnemer en daarmee altijd een goede prijs. Met een ha minder was hij de laatste jaren ook al rustiger aan gaan doen. In zijn drukke jaren zat er vaak maar drie tot vier uur slaap per nacht in. De tuinder had in die jaren ook een bestuurdersrol bij de tuindersbond, waterschap en gemeenteraad. Door het werken in weer en wind kreeg Lagendijk een berenconditie. Ongetraind reed Jan twee keer de Elfstedentocht uit. “Ik was al thuis toen er nog allemaal schaatsers aan het binnenkomen waren.”
Zijn land heeft Jan verkocht aan zijn zoon, die er voor zijn hoveniersbedrijf een modeltuin van kan maken. Een collega-tuinder heeft zijn trekker overgenomen.