Vrije tijd in de jaren vijftig

In het boek “Ridderkerk na de Tweede Wereldoorlog” is een hoofdstuk gewijd aan Ridderkerk in de jaren vijftig. Het is geschreven door Wim Verkaik (1932-2017). Hieronder zijn verhaal over hoe de Ridderkerkers in die periode hun vrije tijd doorbrachten.
Veel vrije tijd was er niet in de jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog. Maar wat deed men toen in de vrije tijd? Elke wijk van Ridderkerk had een muziekvereniging. Bolnes had zijn Excelsior, Slikkerveer zijn Harmonie, Rijsoord zijn Sursum Corda en het dorp zijn Ridderkerks Fanfare en Harpe Davids. Ook iedere wijk had zijn eigen koor. Soms alleen een mannen- of dameskoor en soms gemengd. Een dameskoor werd direct na de Tweede Wereldoorlog nog bestuurd door mannen, want vrouwen waren nog handelingsonbekwaam. Dat werd echter begin jaren vijftig opgeheven. Alleen de gymnastiekvereniging Oefening Kweekt Kracht (OKK) was er voor een ieder en had in de meeste wijken zijn eigen huisvesting. Sport beperkte zich verder in hoofdzaak tot voetbal. Een voordeel in die tijd was, dat door de beperkte mogelijkheden voor vrije tijdsbesteding de meest actieve verenigingen een bloeiend bestaan konden leiden.

rubriek Stichting Oud Ridderkerk

De volwassenen hielden zich vaak zelf bezig. ‘Kortavonden’ was in die tijd een bekende uitdrukking. Kortavonden deed men met familie, buren en/of kennissen. Met andere woorden, men ging bij elkaar op bezoek, dronk een of twee kopjes koffie met eenmaal een koekje er bij, soms bij verjaardagen een borrel of bier voor de mannen. Voor de vrouwen was er dan een zoet wijntje of een advocaatje.
In kerkelijke kring werden vaak op zondagavond na de avondmaaltijd bij het harmonium geestelijke liederen gezongen. En dit alles duurde dan tot ongeveer tien uur, want daarna was het bedtijd.
De zondag was de dag waarop men ter kerke ging, vaak twee keer per dag. Tussen de kerkdiensten door moesten de kinderen, vaak verplicht, naar de zondagsschool en boven de twaalf jaar naar uiteraard strikt gescheiden eigen clubs voor jongens en meisjes, de knapen- en meisjesverenigingen. Daar werd de Bijbel bestudeerd. En de jeugd ging er naar toe, want in feite was dat het enige vertier dat men had. Zeker in de orthodoxe dorpen, want sport op zondag, dat hoorde niet. Ja, er was toch nog wat ander vertier. Op een bepaald stuk straat, op de Kerkweg in Ridderkerk, was op zaterdag en soms ook op zondagavond de zogenaamde meidenmarkt, waarop jongemannen op jacht gingen.

Geleidelijk aan kwam er wat meer vrije tijd voor de mensen, vooral voor die in loondienst. Door stevig onderhandelen tussen werkgevers en vakbonden werd overgegaan van een soms nog twaalfurige werkdag eind jaren veertig, via een tienurige, naar een achturige werkdag omstreeks midden jaren vijftig. Ook kregen de werknemers recht op steeds wat meer vakantiedagen. Eind jaren vijftig had bijna iedere werknemer recht op minimaal veertien dagen aaneengesloten vakantie. Wat uiteraard de actieradius van vele, vaak jongere mensen sterk vergrootte. Met vakantie naar het buitenland begon op te komen. Eerst richting België en Duitsland en zo steeds verder. Ook de mobiliteit nam sterk toe. Had na de Tweede Wereldoorlog bijna niemand meer een fiets, eind jaren vijftig was het omgekeerd. Bijna iedereen had een fiets, Ja, het bezit van gemotoriseerde fietsen als de Solex en scooters nam sterk toe.
Vaak hoor je mensen zeggen, dat het vroeger gezelliger was dan tegenwoordig. Er werden toen spelletjes gedaan. Inderdaad leuk voor de heel jonge kinderen, die uiterlijk om acht uur in bed lagen maar niet voor de wat oudere jeugd die uiteindelijk ging balen van al die spelletjes. Omstreeks tien uur in de avond lag bijna iedereen in bed. Immers de man, die in die tijd kostverdiener was, moest uiterlijk om zeven uur op zijn werk zijn als hij op een van de scheepswerven of in de overige industrie werkzaam was. Hij werkte vijf dagen per week tot vijf uur in de middag met een uur pauze tussen twaalf en één uur. En op zaterdagmorgen werd gewerkt van half acht tot half een of een uur ‘s middags.

De wisseltentoonstelling die momenteel in de Oudheidkamer staat opgesteld gaat over 125 jaar OKK. Een aanrader!