Stolp van de Kievitsdonk, gedateerd tussen 1300 en 1375
Stolp van de Kievitsdonk, gedateerd tussen 1300 en 1375
rubriek

Oud Ridderkerk: Archeologische vondsten in Bolnes

Algemeen

Is het u ook weleens opgevallen dat als je van de Rijnsingel de Rotterdamse weg oprijdt je dan omhoog rijdt? Er is daar een bult. Het hoogteverschil is, schat ik, zeker anderhalve meter.

Hoe dat komt? In oude tijden was hier een moeras. Zoiets als de Biesbosch: riet, blubber en water. Op bepaalde plaatsen waren zandheuvels die daar door wind en water waren ontstaan. Toen later door het graven van sloten water aan het moeras onttrokken werd klonk het moeras in. De zandheuvels (we noemen het donken) bleven boven de omgeving uitsteken. Onze donk in Bolnes heeft een naam: Kievitsdonk.

Graafmachines

De wegenbouwers maakten dankbaar gebruik van de stevige zandige ondergrond bij de aanleg van de A38 richting A15/16 en de Rotterdamse weg. Toen die wegen er nog niet waren lag de Kievitsdonk als een verhoging in het bouwland. Begin jaren 70 van de vorige eeuw fietste ik er herhaaldelijk langs op weg naar mijn lagere school in Bolnes waar ik les gaf, obs De Mark. 

Toen de kruising werd aangelegd zag ik de graafmachines steeds meer in de richting van de Kievitsdonk opschuiven. Op school vertelde ik mijn leerlingen dat daar best wel eens wat gevonden zou kunnen worden. Ik vertelde hoe daar in vroeger tijden mensen op gewoond hadden die - misschien op jacht - daar hun voeten droog wilden houden. Het enthousiasme was direct groot!

Graven

Op een woensdagmiddag in oktober 1977 was het zover. De volgende dag lag het achter in mijn lokaal vol plastic zakjes met scherven. De Archeologische Dienst van Rotterdam werd ingelicht. Gevolg: de werkzaamheden werden voor enige tijd stilgelegd. De volgende dagen werd door jong en oud nog verwoed gespit. Grijze, zwarte scherven en stukken baksteen werden verzameld. 

Een gaaf middeleeuws 14e eeuws drinkkannetje, stukken natuursteen (later bleek het een deel van een vijzel te zijn) en een opvallend gekleurde met slib versierde knop (later bleek het een onderdeel van een 14e eeuwse stolp te zijn), kwamen te voorschijn.

Munt en scherven

Een leerling vond nog een munt. Maar die is op onverklaarbare manier uit de klas verdwenen. De Archeologische Dienst van Rotterdam onderzocht de vondsten. Ze werden getekend en gefotografeerd. En waar mogelijk werden de scherven met engelengeduld aaneengeplakt tot grotere delen.

Tijdens de winterperiode 1977/78 vroegen mijn leerlingen vaak wanneer hun scherven terugkwamen. Dat gebeurde pas in maart 1978. De knop en delen van de stolp en de vijzel kwamen niet terug. Die historische vondsten werden door de Archeologische Dienst bewaard en bestudeerd. Het onderzoek werd vastgelegd in een wetenschappelijk verslag.

Tentoonstelling

Op 16 maart 1978 organiseerden de leerlingen van De Mark een overzichtstentoonstelling van de vondsten waarbij ook het deel van de vijzel en gerestaureerde stolp te zien waren. Archeoloog C. Hoek verzorgde een dialezing voor kinderen en ouders. Hij had al eerder baanbrekend onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van landschap en bewoning van het Maasmondgebied. De belangstelling was groot. 

’s Avonds werd daarom nog een bijeenkomst gehouden waarbij Els de Winter, mijn vrouw, de informatie nogmaals naar voren bracht. Bij de verdere aanleg van de Rotterdamse weg kwamen later nog wat scherfjes en een paar stukjes vuursteen te voorschijn. Het was zowel voor de leerlingen als voor de ouders, collega’s en mijzelf een ervaring om nooit te vergeten.

Dick de Winter

Informatie:

De Oudheidkamer is op woensdag t/m zaterdag geopend van 13.30 tot 16.30 uur. Adres: Kerksingel 26, 2981 EH Ridderkerk. De entree is gratis. Bezoek onze website: www.oudridderkerk.nl. Hier vindt u onder meer onze fotobestanden en kunt u oude Combinaties raadplegen.

Advertenties uit de krant