Ridderkerk is groen aangekleed: kijk eens naar de straatbomen

De gemeente Ridderkerk besteed veel aandacht aan het groen aankleden van straten en wijken. Wie een wandeling door de wijk maakt komt ongelofelijk veel bijzondere bomen tegen.

Zo staan in ‘mijn’ woonwijk Bolnes ruim 2200 bomen in 155 verschillende soorten (cultivars ingegrepen)! We kijken er vaak nauwelijks naar wat we in de wandeling ‘straatbomen’ noemen. Het is het zijn superbomen waaraan hoge eisen worden gesteld maar het is evengoed een rariteiten kabinet aan bomen.

Onze stedelijke omgeving is een heel bijzonder biotoop. Daar groeien bomen die in het omliggende landschap nauwelijks voorkomen. Het zijn vaak bomen herkomstig uit verschillende werelddelen zoals Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Azië. Een voorwaarde is dat het klimaat niet te veel afwijkt. Over het algemeen kunnen deze bomen goed tegen warmte en droogte.

Uitheemse soorten

Al die stenen van huizen en straten doen de temperatuur snel oplopen en geven nog lang hun warmte af. Door trillingen van het verkeer verdicht de grond. Niet elke boom kan tegen deze omstandigheden. Onze inheemse bomen groeien meestal in bossen of langs oevers. Hun bladeren krijgen tijd om te vergaan, om als humus de bosbodem te verrijken.

Wormen, bacteriën en schimmels helpen daarbij. Ze voorzien de boomwortels van voedsel, vocht en lucht. De regen wordt niet afgevoerd maar geleidelijk opgenomen in de grond. Veel van onze inheemse bomen voldoen dan ook niet aan deze hoge eisen die aan bomen in de stad worden gesteld. Daarom zien we in onze straten zoveel uitheemse soorten.

Zwarte populier

Maar wacht even, het zijn vaak geen echte soorten. Het overgrote deel zijn klonen. Het zijn soms rariteiten, een afwijking van de soort waarover een kweker zich heeft ontfermd. Dat kan zijn dat de boom in plaats van het normale groene blad, in het voorjaar rood uitloopt, het blad kan gevlamd of gespikkeld zijn, in de herfst spectaculair verkleuren. Ook kan de vorm van het blad afwijken, en heeft bijvoorbeeld in plaats van gelobd een meer ingesneden blad.

In bijzonder valt het op als de vorm van de boom afwijkt. Zo werd honderden jaren geleden in Lombardije een zwarte populier ontdekt die geen breed uitgroeiende kroon had maar als een zuilvormige boom uitgroeide. Het werd een hit. Deze boom werd d.m.v. stekken vermeerderd en over grote delen van de wereld aangeplant. Alle Italiaanse populieren over de hele wereld stammen af van die ene boom! 

Klonen

Moet wel want het is een mannelijke populier met als voordeel geen zaadpluis. Zo’n honderd jaar geleden gebeurde iets vergelijkbaars met een zomereik. In een arboretum in Berlijn ontdekte men de Zuileik. Hiervan staan er honderden in Ridderkerk. Het zijn allemaal klonen, genetisch identiek. In de natuur was een dergelijke rariteit allang verdwenen.

Bomen zijn niet alleen fraai maar ook zeer nuttig. Ze dempen het geluid, vangen met hun bladeren het stof uit de lucht en zoals al het groen produceren bomen zuurstof. Daarnaast koelen de bomen de hete lucht doordat ze veel vocht verdampen. Op hete dagen zoeken we graag de schaduw van een boom op. Bomen hebben we hard nodig daarom moeten we zuinig op ze zijn!

Bomenwandeling

Hier boven is een bomenwandeling afgebeeld die u kunt bekijken en downloaden: https://www.natuurvereniging-ijsselmonde.nl/bomenwandeling-bolnes-1250-meter/. Gemiddeld elke vijftig meter een andere soort! Zo’n wandeling is te maken in elke wijk van Ridderkerk. De gemeente heeft elke boom met naam en plantjaar erbij op de kaart gezet! Zie https://www.ridderkerk.nl/open-data/, ‘Bomen; bekijk op de kaart’. Maak eens bomenwandeling in uw eigen wijk en verbaas u net als ik over de enorme verscheidenheid.

aartvandragt@natuurvereniging-ijsselmonde.nl