Langs essen in Bolnes
Essenwandeling in Bolnes (± 2,5 km). Route: Start Rijnsingel/Dintelstraat, Benederijweg rechts, al snel rechtsaf door de Donkse Velden naar de Kievitsweg, rechtsaf Kievitsweg volgen tot bij Gouwestraat hier rechtsaf, Leklaan rechtsaf, linksaf bij Botlekstraat
De Es is met ca. 2000 bomen een van de meest voorkomende bomen in Ridderkerk. Alleen van de esdoorns zijn er meer aangeplant. De es is de enige inheemse boom met een samengesteld blad. Het blad bestaat uit een bladsteel met daaraan een oneven aantal blaadjes die in de herfst in zijn geheel in een keer afvallen. In de winter is ze herkenbaar aan een opvallende zwarte knop aan het eind van de takken. Hieruit verlengt de tak zich in het voorjaar. Aan de tak is af te lezen hoe snel deze is gegroeid. Tussen twee groeijaren zit een ringvormig litteken. Hoe meer licht de bladeren van de tak ontvingen des te groter is de afstand tussen twee littekens. Dat kan jaarlijks sterk verschillen. Volgens de Germaanse mythologie verbond de Wereldes, genaamd ‘Yggdrasill ‘, die hoog boven het oerbos uittorende de hemel (de goden) met de aarde (de mensenwereld). Het is niet verwonderlijk dat men dacht dat zo'n belangrijke boom ook geneeskrachtige eigenschappen zou bezitten. Zo kwam men er op om essenbladeren op wonden te leggen. Ze zijn ook als kompres te gebruiken bij gewrichtspijnen en zweren. Inwendig werden en worden de bladeren of extracten ervan gebruikt als laxeermiddel en tegen lintwormen. Het buigzame taaie hout vindt een toepassing in de bouw en de meubelmakerij. Om de verende eigenschappen wordt het hout gebruikt voor stelen van gereedschappen, honkbalknuppels en leggers van gymtoestellen (zoals een brug). Wie naar boven kijkt ziet soms dat er rare bruine propperige vergroeiingen aan de takken hangen. Dit is een bloemkoolgal, het werk van een galmijt. De galmijt injecteert een knop en zet die aan tot een vergroeiing waarin een jonge galmijt beschut op kan groeien. Er is nog een bijzonderheid te melden. Een essenboom kan van geslacht kan wisselen. Bijna altijd zijn er wel essenbomen te zien waaraan vruchten (een bosje zaden) hangen. Dat zijn de vrouwelijke bomen. Dus zijn er ook bomen van het mannelijk geslacht. Omdat stuifmeel verspreiden minder energie kost dan bloeien en zaad aan maken groeien de mannelijke bomen sneller, wat weer belangrijk is voor een boom die voor de houtproductie wordt aangeplant. Maar wat bleek? Sommige bomen veranderden van geslacht. Mannelijke bomen droegen opeens vruchten en vrouwelijke bomen werden opeens mannelijk. Ook bleken er essenbomen te zijn die man en vrouw zijn! De essen komen deze dagen in bloei.