Heemraden van Hollandse Delta op zijspoor gezet
De vijf heemraden van waterschap Holandse Delta zijn maandagavond afgetreden. Dat gebeurde tijdens een extra vergadering van de Verenigde Vergadering (algemeen bestuur) over een onderzoek naar de bestuurscultuur en adviezen voor verbetering van de bestuurskracht. Dijkgraaf Jan Bonjer neemt nu alle taken van de heemraden waar.
Sinds het aantreden van Bonjer in mei vorig jaar, is het bestuur van het waterschap in gesprek over een strategisch bestuurlijk verbetertraject. Tijdens verschillende bijeenkomsten hebben de fracties geconstateerd dat een verbetering van de interne bestuurlijke verhoudingen noodzakelijk is. Daarom heeft de VV in december besloten een externe analyse en verkenning uit te laten voeren. Op aanbeveling van de Commissaris van de Koning van de provincie Zuid-Holland zijn voor dit traject twee zeer ervaren adviseurs benaderd: Hans Andersson en Peter van der Velden.
De eerste fase, de analyse, is de afgelopen maanden uitgevoerd door Hans Andersson. In een extra vergadering op 11 maart presenteerde hij zijn bevindingen aan de Verenigde Vergadering. Andersson stelde onder meer vast dat er meer en meer een onwerkbare situatie was ontstaan binnen het college van dijkgraaf en heemraden. Ook signaleerde hij een verziekte bestuurscultuur tussen college en Verenigde Vergadering en binnen de Verenigde Vergadering, die al een lange voorgeschiedenis heeft. De onderzoeker adviseerde de Verenigde Vergadering daarom een interim-college aan te stellen, dat in een gedepolitiseerde en zakelijke sfeer onder leiding van de nieuwe dijkgraaf de resterende zittingsperiode van het bestuur gaat werken aan eerder geformuleerde verbetersporen.
Motie van wantrouwen
Al bij aanvang van de (vervolg)vergadering over dit rapport maakten de heemraden Johan van Driel en Leo Stehouwer bekend direct op te stappen. Terugtreden werd ook aangekondigd door de heemraden Piet Kome en Petra van Nes-de Man, maar zij wilden hiermee wachten tot de overdracht aan hun opvolgers. Hun collega Marjo van Maurik-de Graaff vindt dat er geen zwaarwegende redenen zijn om er nu mee te stoppen. "Er is al veel goeds bereikt en het is jammer dat er nu zoveel wordt teruggegaan naar oude informatie” zo verdedigt zij zich tegenover het onderzoek. De Verenigde Vergadering gunde de heemraden echter geen dag langer en tuigde een motie van wantrouwen op om de bestuurders direct naar huis te kunnen sturen. In de ogen van motieopsteller Cock Sas (PvdA) onderschrijven de voor continuïteit pleitende heemraden het rapport onvoldoende. "We beseffen dat we zo niet door kunnen, maar er zijn genoeg dingen waar ik me niet in herken” zegt Petra van Nes over de analyse. Het bevreemdt haar ook dat het concept van de analyse al naar de VV-leden was gestuurd voor de heemraden kans kregen om te reageren: "Er staat bijvoorbeeld dat we dubbele agenda's hebben. Ik vraag me af waar dat vandaan komt.” Piet Kome gaf met zijn laatste woorden als heemraad een sneer aan de dijkgraaf: "Iedereen is gewogen, behalve de dijkgraaf. Het is een harde boodschap, maar Bonjer hoort hier niet."
Voor de opvolging van de heemraden is het nu aan de Verenigde Vergadering om, in samenspraak met Van der Velden, nieuwe kandidaten voor te stellen. De verwachting is dat dit proces enkele weken duurt. Tot die tijd neemt de dijkgraaf het dagelijks bestuur waar.