Geheim van speenkruid
De planten gaan gemiddeld genomen steeds vroeger bloeien, een gevolg van de klimaatverandering. Dit wordt geconstateerd door de jaarlijks vast te leggen op welke data de eerste plant van een bepaalde soort is gaan bloeien. Fenologie heet deze hobby, velen houden daarvan jaarlijks lijstjes bij of zetten hun waarneming op Waarneming.nl. Op deze wijze maak je de klimaatsverandering voor je zelf zichtbaar. Iedereen kan het doen!
Een van de eerste plantjes die bloeien is het speenkruid. In zachte winters worden soms begin februari de eerste gele sterretjes van het speenkruid gezien. In maart zal het plantje in onze kalkrijke streken de bosbodem en tuinen gaan kleuren. Door zijn vroege verschijning werd de plant vroeger gebruikt om na de winter het gerezen gebrek aan verse groenten op te vangen. Speenkruid kan als salade op brood gegeten worden of werd in de voorjaarssoep gedaan. De knoppen, in zuur gelegd, kunnen kappertjes vervangen! Al in november verschijnen vaak de eerste (lepelvormige) blaadjes boven de grond, gekieteld door het zonlicht dat door de bladerloze takken de bosbodem weer kan bereiken. Door de dakpansgewijze opbouw, waarbij de onderste blaadjes het grootste zijn, ligt het plantje als een bosje op de grond om maximaal te profiteren van het schaarse winterlicht. Iedereen kan constateren dat de stralende bloemetjes door weinig insecten worden bezocht. Door de lage temperaturen zijn nog weinig insecten actief. Het plantje produceert dan ook zelden zaden.
Toch weet ze zich uitstekend te handhaven. Het plantje kent zelfs twee andere productieve methoden om zich te vermeerderen. Na de bloei in het voorjaar vormt zich in de oksel van ieder blad een knop, waaruit knolletjes groeien. Als in mei weer bladeren aan de bomen komen wordt het weer donker op de bosbodem. De bladeren van het speenkruid vergelen en teren weg. De genoemde okselknolletjes komen vrij en worden door het regenwater over de bosbodem verspreid. Als ze op een gunstige plaats liggen kunnen uit de knolletjes worteltjes groeien. Deze worteltjes verankeren zich in de bodem en door te krimpen trekken ze het knolletje dieper de grond in. Al in het voorjaar vormen zich de eerste blaadjes. In een deel van de Alblasserwaard is de plant om deze reden bekend onder de naam Molleklootjes. Voor de tweede methode heeft ze de hulp van een ijverige tuinliefhebber nodig. Speenkruid is een vaste plant die zomers bovengronds is verdwenen maar overzomert met speenvormige knolletjes.
Onze tuinliefhebber verplaatst ijverig aarde en neemt en passant de gehele zomer los in de grond liggende speenvormige knolletjes mee. Deze tuinliefhebber behoeft dit prachtige gratis verkregen inheemse gewasje niet met pijn en moeite te bestrijden want omdat het zo vroeg verdwijnt hebben onze andere soms kostbare planten er geen hinder van. Genieten en laten groeien dus!
En tenslotte, valt het u ook op dat de meeste vroege bloeiers geel zijn?
Speenkruid, Klein Hoefblad en de Narcissen, allen kleuren geel. Een kleur waar we vrolijk van worden maar daar is het niet om begonnen. Het is om de bestuivers als bijen en hommels gemakkelijk te maken. Insecten zien het ultraviolette licht en in dat licht gezien valt een gele bloem extra op.
Films van Cine '67 bij TV Ridderkerk
TV Ridderkerk zendt deze week drie korte films uit van leden van film- en videoclub Cine '67. Dit filmblok bestaat uit "De Mantel” (een speelfilm over een kunstschilder die vastzit in zijn creativiteit), "Gare de Liège” (een reportage over het station van Luik) en "Fietstocht Zwijndrecht (beelden van een fietstocht van Heerjansdam naar Zwijndrecht). TV Ridderkerk zendt dit filmblok uit op zaterdag 27 maart om 14.00 en 18.00 uur. TV Ridderkerk is te zien op het analoge Ziggo kanaal 67+ (frequentie 840.00) en het digitale Ziggo kanaal 36 (mediabox) en kanaal 336 (CL+ module), KPN kanaal 1377, Telfort, Tele2, Vodafone, Solcon en de APP RTV-Ridderkerk. Voor meer informatie: www.rtvridderkerk.nl.