Terug naar Brienenoord
Wandeling over eiland van Brienenoord; 2.5 km
Net voor de kerstdagen brachten we opnieuw een bezoek aan het eiland van Brienenoord. De metamorfose van het eiland vol wilde natuur midden in de stad heeft zich verder voltrokken. Op 2 september meldden we op deze plaats dat de verbouwingswerkzaamheden klaar waren, de aannemer net vertrokken was en de Schotse Hooglanders zouden terugkeren.
De Schotse Hooglanders zijn inmiddels in het gebied terug. De drie lagen uitgeteld vlak langs het pad te herkauwen en trokken zich van de voetgangers die rakelings passeerden niets aan. Ze hadden wat inhaalwerk gedaan. Want gedurende anderhalf jaar waren ze i.v.m. de werkzaamheden van het eiland geweerd. Al het groen kon ongestoord uitgroeien. Zonder ingrepen groeit het gebied dicht. De afwisseling tussen dichtbegroeide ruimte en meer lichte plekken maken het gebied voor de natuur en de mens interessant. Daar valt het meeste te beleven. Daar zien we de meeste soorten. Flora, fauna en mensen gedijen bij afwisseling. Schotse Hooglanders zijn daarvoor de perfecte beheerders.
Het leefgebied van de Schotse Hooglanders is wel ingeperkt. Onder het regiem van het Zuid-Hollands landschap, dat tussen 2003 en 2020 het eiland beheerde, hadden ze het hele eiland ter beschikking met uitzondering van het Volkstuinencomplex. Maar sinds 1 januari 2020 voert de gemeente Rotterdam het beheer en dat is te merken. Het beheer van het Zuid Hollands landschap kenmerkte zich voornamelijk tot niets doen. Er werd niets aangeplant. De natuur kon zijn gang gaan. De Schotse Hooglanders graasden en snoeiden en bepaalden daardoor wat waar kon groeien. Met de tijd werd het gebied steeds gevarieerder en natuurlijker.
Maar in 2020 werd er ingegrepen. Het Eiland Van Brienenoord is onderdeel geworden van het Rondje Stadionpark, een route van vijf kilometer door IJsselmonde. Er kwam een brug bij en daarnaast een geasfalteerde route over het eiland naar de andere brug. Ook werd het getijdegebied uitgebreid. Aan de oost- en westzijde van het eiland kwam een aanslibzone. De gemeente Rotterdam toog met opgestroopte mouwen aan het werk. Er werden bergen verzet. Een hoge heuvel aan de oostzijde werd afgegraven ten faveure van uitbreiding van het getijdegebied. Aan de westzijde werd een nieuwe heuvel opgeworpen. De hoge heuvel aan de oostzijde had zich dankzij het beheer van jarenlang niets doen ontwikkeld tot een kleurrijke bloemenzee. Op de nieuwe heuvel krijgt de natuur geen kansen om zijn kunsten te tonen. Want ook de hovenier stroopte de mouwen op en heeft de heuvel met struiken en bomen beplant. Bij elke boom staan drie paaltjes om hem overeind te houden. En daar bleef het niet bij. Overal zijn bermen, hoekjes en gaatjes met bomen en struiken beplant. Voorkomen moest worden dat de natuur er een eigen invulling aan zou geven. Sterker nog, op het westelijke deel van het eiland is om de meer spontane natuur een hekwerk van kastanjehout geplaatst, met roosters in de doorgang. Dit moet de Schotse Hooglanders buitensluiten om te voorkomen dat deze ruige, stoere binken het door de hovenier zorgvuldig aangelegde groen op geheel eigenwijze in spontane natuur zou omtoveren.
Maar wie denkt dat het alom kommer en kwel is heeft het mis. Met de verbouwing zijn er hoogteverschillen toegevoegd en dat zal velen aanspreken. Naast het Zuiddiepje is een brede nevengeul gegraven. Hier zal de natuur zijn eigen invulling aangeven. In het getijdegebied zagen we het werk van de bever. Drie pas aan geknaagde bomen; een stukje evenwichtskunst. Ze stonden als vers geslepen potloden nog overeind. Maar morgen kan het weer anders zijn. De wandeling van 2.5 km, start bij de brug over het Hoendiep en bij de nieuwe Ben Schopbrug naast de Kreekse haven.
aartvandragt@natuurvereniging-ijsselmonde.nl