Vroegere gronden van het Huys ten Donck
Willem Gerrit Groeninx van Zoelen en zijn echtgenote Marie Amélie van Welderen barones Rengers staan als eigenaren en bewoners van Het Huys ten Donck in aanzien in Ridderkerk. Hoewel ze pas in na het weer bewoonbaar maken van het huis in 1927 naar de gemeente zijn gekomen, is er geen afstandelijkheid. De verhoudingen met de ambachtsheer en zijn echtgenote en de gemeenschap zijn goed.
Beiden tonen zich betrokken bij wat er in de gemeente speelt. Groeninx is aanwezig bij vrijwel elke officiële gelegenheid van de gemeente en ontbreekt niet bij het afscheid van (hoge) ambtenaren en industriëlen. Vaak spreekt hij bij deze gelegenheden.
Zijn echtgenote leidt als presidente de lokale afdeling van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen en zit ook in het plaatselijk comité voor de kinderpostzegels. Er waren gezagsverhoudingen, maar het adellijke paar hield zich zeker niet afzijdig. De baronesse verraste regelmatig jonge kinderen met een lift in haar luxe auto. Soms gaf ze spontaan ook een rondleiding als iemand zich nieuwsgierig op het terrein had gewaagd of iets te opzichtig op het hoekje bij de poort stond te kijken. Er mag ook jaarlijks door kinderen in het bos gekampeerd worden.
De groei van Ridderkerk
De ‘baron’, zoals bijna iedereen hem in Ridderkerk noemde, kende alle pachters van zijn gronden van naam en ging een praatje met deze mannen niet uit de weg. Met gronden in Veerpolder, Oud- en Nieuw Reijerwaard en Het Zand zijn er meer dan twintig pachters die akkers of weideland van Groeninx in gebruik hebben. Dit enorme areaal wordt kleiner door de groeistuipen van Ridderkerk. Dat gaat doorgaans in goede harmonie. In 1954 zijn enkele stukken ‘om niet’ aan de gemeente gegeven voor de reconstructie van de Benedenrijweg en voor een nieuw pompstation voor grondwater wordt in 1957 bijna twee hectaren opgeofferd. Veel meer is nodig voor het uitbreidingsplan Slikkerveer-West. De gemeente neemt hiervoor in 1962 bijna twintig hectares over. Later moeten ook de polders Woude en ’t Zand (bijna 80 ha) prijsgegeven worden voor bedrijfsterrein en woningbouw. De grondeigenaren verdedigen dit familiebezit niet met hand en tand.
Oprichting van stichting
‘In het verleden zijn tientallen hectaren grond door de gemeente van ons overgenomen. In alle gevallen werd dan een schikking getroffen. De prijs kwam echter zelden overeen met de reële kapitaalswaarde, die de grond op een vrije markt zou hebben. Ik vind dat beslist niet erg. Het is duidelijk dat dit in ons land noodzakelijk is. Ik zou het echter wel op prijs stellen indien men in de gemeente besefte, dat dit een – weliswaar indirecte en gedwongen – bijdrage van de familie Groeninx aan gemeente is’, sprak Frédéric Willem Edzard Groeninx van Zoelen in 1969 over het verlies van gronden. De ambachtsheren komen wel altijd op voor de bescherming van hun landgoed en de directe omgeving daarvan. In 1956 is hiervoor de Stichting Het Huys ten Donck opgericht. Met deze stichting wordt in 1961 te hoop gelopen tegen het herzieningsplan van Ridderkerk.
Het Huys ten Donck zou door deze plannen in zijn landschappelijke waarde aangetast worden als de bebouwing te dichtbij komt. Niemand minder dan K.P.van der Mandele pleit als bestuurder van de stichting bij de Raad van State voor het landgoed, ‘van zo’n grote schoonheid, dat men van een zeldzaamheid in Zuid-Holland kan spreken’.
Lees meer over Het Huys ten Donck in het boek Ridderkerk na de Tweede Wereldoorlog. Het is verkrijgbaar in de Oudheidkamer en bij Boekhandel De Ridderhof voor € 25. De openingstijden van de Oudheidkamer aan de Kerksingel zijn: woensdag t/m zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur. Toegang gratis.
Website
Bezoek onze website:
www.oudridderkerk.nl.
Hier vindt u onder meer onze fotodatabases en kunt u oude Combinaties raadplegen. Ook kunt u via onze site foto's uit het gemeentearchief bekijken.