Beeld van barakkenkamp van Kriegsmarine in Ridderkerk
AlgemeenRIDDERKERK - Kort na de bezetting stampten de Duitse bezetters in Ridderkerk een barakkenkamp uit de grond. Het enige beeld van dit kamp was tot nu toe een op 25 maart 1945 gemaakte luchtfoto van de RAF, die de ligging en de contouren van de barakken toont en laat zien dat er toen al veel was gesloopt. Hoe de barakken erbij stonden is te zien op foto’s die recent zijn ontdekt.
door Johan Kruithof
Dat slopen van de barakken kwam na de oorlog volop in de verhalen van Ridderkerkers voor. Er werd in de hongerwinter op grote schaal hout gestolen, nadat de Duitsers het kamp leeg achtergelaten hadden. Er deden ook verhalen de ronde dat het opgezet was als een kamp voor krijgsgevangen, maar dit is gelogenstraft in boek “Ridderkerk en de Tweede Wereldoorlog”.
September 1940
Het kamp werd gebouwd voor het onderdak brengen van manschappen van de Kriegsmarine, die naar deze regio voor de scheepswerven waren gezonden. Eerder aangezegde inkwartieringen in tientallen Ridderkerkse woningen werden weer ingetrokken nadat de bouw van het kamp op Voor-Donkersloot was ingezet in september 1940.
Stromatten
Op 16 oktober 1940 schrijft Jannie van Splunder in haar dagboek over het barakkenkamp: “Men zegt dat er 500 Duitsers in de barakken zullen komen. De barakken zijn bekleed met stromatten vanbuiten, tegen de kou en als camouflage waarschijnlijk. Er zijn vier uitkijktorens aan de vier hoeken van het kamp, alle gecamoufleerd. Van binnen zijn de barakken gemakkelijk ingericht met alle comfort. Er is ook een officierskantine.”
Foto’s van de barakken met stromatten maken deel uit van een serie foto’s die Duitsers in 1941 in Ridderkerk maakten. Op deze foto’s zijn Duitse militairen te zien bij onder meer het Groentje, polderhuis Reyerwaard, café Sint Joris en bij de entree van het gemeentehuis. Ook zijn er een paar onderaan de Molendijk gemaakte groepsfoto’s bij. Op verschillende foto’s is op de achterzijde 1941 en Ridderkerk geschreven. Op de achterkant van de meeste foto’s van het barakkenkamp staat Ridderkerk met potlood geschreven. Achterop een van de foto’s staat “Ridderkerk Lager”.
Uitkijktorens
De foto’s van het barakkenkamp laten ook zien dat het omgegeven was met flinke rollen prikkeldraad en dat er inderdaad uitkijktorens waren, zij het geen metershoge. Het waren eerder verhoogde platforms, ongeveer twee keer hoog dan de barakken zelf.
Dat er geen gevangen verbleven bewijst het feit dat de Duitsers de bewaking van het kamp een de gemeente Ridderkerk overlieten. De bezetter wilde in eerste instantie dat de politie er overdag zou waken als de mannen van de Kriegsmarine op hun post bij de werven waren. In plaats hiervan stelde burgemeester Crezée burgerbewakers aan. Men een ploeg van acht personen moest er voorzien worden in 24-uursbewaking. In 1942 komt er een einde aan deze particuliere bewaking nadat een paar van de bewakers iets te nieuwsgierig in de barakken hebben gekeken.
Ortskommandantur
Bij de toegang was een wachthuisje. Er was, althans op de foto’s uit 1941, geen poort. De foto’ laten verder zien dat de Ortskommandantur op het barakkenkamp was gehuisvest. En dat er gemarcheerd werd door pelotons van de Kriegsmarine. Overdag was het kamp grotendeels verlaten, ook op zaterdag want ook dan werd er op de scheepswerven gewerkt. Op zondag mochten de Duitsers aan het bier in een café. Cafébezoek op zondag bleef voor de Ridderkerkers verboden.