De Polder Oud- en Nieuw Reijerwaard

RIDDERKERK - Ing. Arie de Koning was een geboren en getogen Ridderkerker. In het boek Ridderkerk na de Tweede Wereldoorlog beschrijft hij met veel kennis van zaken de waterstaat van onze gemeente in de periode 1945-2000. In 1971 trad hij in dienst van het waterschap De Dijkring IJsselmonde en werkte daar tot zijn pensionering. De transformatie van de Polders heeft hij van dichtbij meegemaakt:

rubriek Stichting Oud Ridderkerk

Deze Polder beslaat nagenoeg de gehele gemeente. De begrenzing wordt gevormd door de Ringdijk, de Molendijk, de Pruimendijk, de Waaldijk, de Rijksstraatweg, de Zevenbergsedijk en het Bolnesser dijkje. De Polder was belast met het beheer en onderhoud van de hoofdwaterkeringen Ringdijk en Molendijk en van de binnenwaterkeringen Pruimendijk, Waaldijk en Rijksstraatweg. Aan de buitenzijde van de hoofdwaterkering waren veel huizen aanwezig, die plaatselijke dijkverhoging onmogelijk maakte. Dit werd opgelost door de ruimten tussen de huizen, in geval van hoogwater, af te sluiten met schotbalken. Dit zijn houten planken die tot een bepaalde hoogte kunnen worden aangebracht in, tegen de naastgelegen huizen aangebrachte, stalen U-profielen. De huiseigenaren waren verplicht deze schotbalken te bewaren en op eerste aanzegging van de Polder te plaatsen. Jaarlijks werd vóór het gesloten stormseizoen, 1 oktober – 1 april, door de Polder schotbalkinspectie uitgevoerd. Het mag duidelijk zijn dat hier nogal eens wat aan mankeerde. Dit gaf het waterschap later reden de schotbalken zelf op te slaan en te plaatsen. Na het gereedkomen van de Deltawerken zijn alle schotbalken in Ridderkerk overbodig geworden.

Wegenbeheer
Het wegenbeheer beperkte zich tot de wegen buiten de bebouwde kom, de Molendijk, de Oudelandseweg, de Pruimendijk [gedeeltelijk], de Kruisweg, de Hogeweg, de Kievitsweg [gedeeltelijk], de Voorweg, de Krommeweg en het Bolnesserdijkje [gedeeltelijk]. Ten slotte werd het peilbeheer in watergangen en sloten uitgevoerd. De hoofdwatergangen verzamelden het water vanuit de overige sloten en werd aldus afgevoerd naar gemaal.
Dirk Maaskant te Bolnes, dat het overtollige water uitmaalde via een spuisluis in de Ringdijk naar de nieuwe Maas. Het peil in de polder, zomer- en winterpeil, resp. NAP -2.20m en -2.40m, was gereglementeerd middels een Peilbesluit. De hoofdwatergangen en de dijk- en wegsloten werden door de Polder onderhouden en de overige sloten door de eigenaren.

Bestuur
De Polder werd bestuurd door een College van Dijkgraaf en Heemraden, dat door de eigenaren van onroerend goed en gronden werd gekozen. Bij verkiezingen kwamen nogal eens de nodige sentimenten los, dat was zeker het geval in Oud- en Nieuw Reijerwaard. Actievoeren was eerder regel dan uitzondering. Een stel banden werd bij wijze van spreken verreden om in den lande machtigingen te verzamelen. Er was soms sprake van opmerkelijke rivaliteit, anders gezegd: ‘Wie is de grootste in het koninkrijk’. Zo is het eens voorgekomen dat een ingeland posters liet drukken waarop een boom was afgebeeld met de tekst ’DE GROENENBOOM MOET VALLEN’ (hier werd een kandidaat uit het roemruchte boerengeslacht Groenenboom mee bedoeld).

De Polder had een eigen kantoor aan de Molendijk naast café-restaurant Sint Joris. Dit kantoor stond met Sint Joris in verbinding middels een deur, die alleen vanuit het kantoor kon worden geopend. Na opheffing van de Polder in 1974 werd dit kantoor een integraal deel van het café-restaurant, de zogenaamde Polderkamer. De Polder had eigen uitvoerend personeel: een machinist, een hulpmachinist en een drietal polderwerkers. Het loon werd wekelijks in klinkende munt uitbetaald. Daartoe moesten de mannen zich op vrijdag als het dagelijks bestuur vergaderde, tegen de middag, melden in het café. In afwachting van de opening van de deur kregen zij op kosten van de Polder één borrel. Als het openen lang duurde, dan kregen zij van de uitbater een tweede, onder het motto: ‘Ik schrijf het er wel bij, dat merken ze toch niet’.

Ing. Arie de Koning (1943-2017)

De openingstijden van de Oudheidkamer aan de Kerksingel zijn: woensdag t/m zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur. Toegang gratis.
Het boek Ridderkerk na de Tweede Wereldoorlog is verkrijgbaar in de Oudheidkamer en bij Boekhandel De Ridderhof voor € 25.