Irenekerk viert honderd jaar kerk zonder dogma's

RIDDERKERK - Met de oprichting van een Ridderkerkse afdeling van de Nederlandse Protestanten Bond werd op 18 november 1918 de basis gelegd voor de Irenekerk. Dit honderdjarig bestaan wordt gevierd met een tentoonstelling, een boekje en bijzondere samenkomsten in oktober en november.
Voor het schrijven van een nieuw deeltje in de serie van Stichting Oud Ridderkerk dook dominee Piet Taselaar in de oude stukken van de kerk. Vooral de verslagen van de kerkenraad waren een rijke bron van informatie. "Alleen van de eerste achttien jaar is niets bekend. Daar is helaas niets van bewaard gebleven" ontdekte de predikant. De stukken van de kerk beginnen vanaf het moment van aansluiting bij de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden in 1936. "Deze stroming was een reactie op de opkomst van de Gereformeerde Bond. De vrijzinnigen wilden op een andere manier terug naar de bron. De katholieke kerk heeft de naam gebaseerd te zijn op de Bijbel en tradities, maar ook binnen de hervormde kerk is nu veel traditie. Wij willen een kerk zonder dogma's zijn" stelt Taselaar.

Op eilandje
In het orthodoxe Ridderkerk van honderd jaar geleden viel die eigenwijsheid natuurlijk niet goed. De kerkgangers werden lang met de nek aangekeken door hun dorpsgenoten. "Onze predikanten kwamen hier op een eilandje terecht. Ze waren hier in hun vroegere gemeenten gewend om met dominees van andere kerken op te trekken, maar hier stootten ze hun neus. Dat is ook de reden dat de meesten hier maar vier jaar zijn gebleven" vertelt Taselaar, die dit illustreert met een anekdote: "Meerijden naar de synode in Dordrecht mocht later wel, maar alleen als er buiten de rand van het dorp werd ingestapt."

Vooroplopend
De diensten van de vrijzinnig protestanten werden gehouden in het gebouw van Volksbelang in Bolnes en later in de kleine zaal van de Elektrozaal. Een eigen kerkje werd in 1951 gebouwd bij het Elektroplantsoen. "We zijn altijd een kleine kerk gebleven, maar liepen met veel dingen voorop. We waren bijvoorbeeld de eerste hervormde kerk met kerstnachtdiensten. En dan moesten er altijd veel stoelen bij" roept kerkraadsvoorzitter Jan Maaskant in herinnering.
Hoewel vergrijzend is het ook nu nog een levendige kerk. Als een van de eersten is de Irenekerk overgestapt op het Nieuwe Liedboek van 2013. "Daarmee zijn we ook wel een beetje een proeftuin" vindt Herman Houweling, een van de vier huidige organisten. Een eigen zanggroep ondersteunt het zingen van de nieuwe liederen en een keer per maand wordt er ook met een oecumenische zanggroep gezongen. "We mogen ons inmiddels verheugen in een goede samenwerking met een aantal kerken in Ridderkerk. Wij staan zeker niet meer alleen" onderstreept Taselaar.

Liturgisch bloemschikken
De tentoonstelling in de Oudheidkamer werd samengesteld door Tine Houweling, Marian van der Plas en Wil Huizer. Ze deden een beroep op de kerkleden om in hun oude fotoalbums te duiken. "Dat heeft niet alleen foto's, maar zelfs nog wat liturgieën opgeleverd" aldus de dames. De vitrines van museum vullen ze met enkele broze kerkboeken en een fotoboek van Jaap van der Graaf met foto's uit de beginjaren van de Irenekerk. Beschikbaar gesteld voor de tentoonstelling zijn ook twee originele schilderijen. Voor kleur naast de vele zwart-wit foto's zorgen ook drie oude kanselkleden en foto's van liturgisch bloemschikken. "Bloemen en kleuren worden gezocht bij thema's of Bijbelse verhalen" lichten de samenstellers toe. Maaskant ziet dit als een mooi voorbeeld van de geloofsbeleving in de Irenekerk. "In plaats van dogma's gaat het bij ons om de persoonlijke geloofsbeleving, waarbij je ook waardering mag hebben voor de wetenschap en kunst. Vanuit een vrije gedachte kun je vragen stellen om rijker in het leven te staan."
De tentoonstelling in de Oudheidkamer wordt op zaterdag 6 oktober om 14.00 uur geopend. Dan is ook de presentatie van het boekje.