Oud Ridderkerk: De Ridderkerkse brandweer na 1950

Begin 1950 voorzag het gemeentebestuur dat Ridderkerk snel zou gaan groeien. Het nam dan ook maatregelen om de veiligheid van de burgers te waarborgen. Er werd nieuw blusmaterieel aangeschaft en de plannen voor de kazerne kregen vaste vorm. Een beroepscommandant werd benoemd. Dat was een kapitein bij de Rijksinspectie voor het Brandweerwezen. Het blijft onduidelijk waarom hij maar kort in dienst is geweest en vervangen werd door een vrijwillig commandant.

De kazerne moest dicht bij het gemeentehuis en gemeentewerken worden gebouwd. Het brandweerkorps bestond vooral uit ambtenaren en winkeliers die om uit te rukken natuurlijk snel op hun post moesten zijn. Voor de alarmering was het wekkersysteem inmiddels vervangen door een brandschel. Dat was een schel aangesloten op het elektriciteitsnet met een grote bedrijfszekerheid en een oorverdovende geluidsproductie. De korpsleden werden, zowel thuis als op hun werk, door zo’n brandschel gealarmeerd.

Krijtje op bord

In de periode 1955-1980 stond de brandweerkazerne bijna tegen het politiebureau aan. We deelden de gezamenlijke binnenplaats en waren goede buren. Brandmeldingen kwamen in die tijd via 3333 (later 13333) bij de wachtcommandant van de politie binnen. Hij beoordeelde dan of hij op de knop groot alarm of klein alarm zou drukken.

Daarop begaf hij zich naar de kazerne om met een krijtje op een bord het brandadres te vermelden. Het was voor hem daarna een hachelijke onderneming om weer naar het bureau terug te keren. Want de eerste vrijwilligers kwamen al aangerend, maar arriveerden ook op de fiets of met de auto. En daar moest hij dan tussendoor laveren.

Alarm geven

Verwondering was soms ook zijn deel. Hoe kon het toch dat er als hij een brand kwam melden een brandweerauto al startklaar stond met daarin een volledige bemanning? Wat hij niet wist was dat men in de kazerne in staat was het radioverkeer van de politie af te luisteren. Het kwam namelijk ook wel eens voor dat de wachtcommandant niet direct alarm sloeg maar eerst aan de bemanning van een surveillerende politieauto vroeg om eens te kijken of er wel écht brand was. 

Als wij in de kazerne ook maar het vermoeden hadden dat het echt was, werden snel ambtenaren die ook vrijwilliger waren, gewaarschuwd. En als we dan ook nog hoorden dat er rook of vuur te bespeuren was, werd bliksemsnel alarm gegeven. De wachtcommandant kon daarna alleen nog maar constateren dat het brandweervoertuig met volledige bemanning en draaiende motor gereed stond. 

Drie gulden

Het waren overigens niet alleen ambtenaren die dan naar de kazerne kwamen. Ook de gebroeders Flach van de drogisterij waren van de partij. Niet zelden renden zij in hun witte jassen naar de kazerne. Omstanders dachten dan dat ze winkeldieven achterna zaten. Waarom de politie soms eerst ging kijken alvorens alarm te geven blijft trouwens in nevelen gehuld. 

Soms werd gefluisterd dat de politie de gemeente de kosten van een onnodige uitruk wilde besparen. Maar de gemiddelde vergoeding voor een uitruk lag voor een vrijwilliger in die tijd rond de drie gulden en daar zou de gemeente toch niet failliet aan kunnen gaan.

Twee minuten

Bij een alarmering moest altijd snel worden gehandeld. Voor de brandweer Ridderkerk gold de regel, dat binnen twee minuten het eerste voertuig moest uitrukken. Ook de wachtcommandant van politie deed daarvoor zijn uiterste best. Door wie het kwam laat ik in het midden, maar we rukten een keer uit voor brand bij Willem Pijper. Die kenden we: dat was een tuinder. 

Daar aangekomen werden we vriendelijk ontvangen maar er was geen brand. Die bleek in de Willem Pijperstraat in Slikkerveer te zijn. We rukten ook een keer uit naar de Lingestraat in Bolnes. Daar bleek dat het om een woning in de Linnenstraat in Rijsoord ging. In beide gevallen was het tweede blusvoertuig al onderweg naar het juiste adres, dus geen nood.

T.P. Verhoeff

Informatie

De Oudheidkamer is geopend op woensdag t/m zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur. De huidige wisselexpositie gaat over “125 jaar gymnastiekvereniging OKK”.